Nieuwstopic Ecomare

[Laafsekikker]

Jan-van-gent op tijd gered
Met een net om je snavel is het slecht vis vangen. De jan-van-gent die afgelopen zaterdag verstrikt in een net werd gevonden langs de waddendijk, was dan ook flink verzwakt. In de opvang van Ecomare is hij bevrijd van het net en mag hij nu aansterken.
De jan-van-gent was bij Ecomare gemeld door een wandelaar. Deze grote zeevogels leven normaal gesproken op open zee; in de Waddenzee worden ze bijna nooit gezien. De vogel heeft ergens in zee een net opgepikt. Het is het type plastic net dat gebruikt wordt voor het bij elkaar houden van bijvoorbeeld uien, aardappels of haardhout. Het zat om zowel de poot als de snavel van de vogel gewikkeld.

De jan-van-gent wordt momenteel in de vogelquarantaine verzorgd. Hij eet nog niet zelf; de dierverzorgers voeren hem onder dwang. Jan-van-genten in de opvang worden, zodra dat kan, in de vaste groep jan-van-genten geplaatst. Het contact met soortgenoten heeft een positieve invloed op het herstelproces van deze grote zeevogels.

Zwerfvuil op zee is een groot probleem voor de dieren die er leven. Helaas komen er geregeld verstrikte dieren in de opvang van Ecomare. Dit is echter maar een klein deel van alle dieren die verstrikt raken. Het grootste deel sterft op zee.

[Laafsekikker]

Eerste pups in de opvang
De zeehondenopvang van Ecomare was sinds 6 juni leeg, maar daar is inmiddels verandering in gekomen. Op zaterdag 24 juni belandden twee pasgeboren gewone zeehonden in de opvang. Het zijn allebei vrouwtjes, ze zijn Abby en Bo genoemd. Zondag kregen ze gezelschap van een mannelijke pup, Liam. Op de een of andere manier hebben de pups het contact met hun moeder verloren, terwijl ze nog wel afhankelijk zijn van moedermelk.

Bo en Abby waren op donderdag gemeld bij Ecomare, Liam op zaterdag. Conform het Zeehondenprotocol hebben de dierverzorgers van Ecomare ze ter plekke gewogen en een markering met verf gegeven. Zo blijven ze een tijdlang individueel herkenbaar. Het Zeehondenprotocol schrijft een observatieperiode van 24 uur voor. In deze periode kan gekeken worden of de moeder nog voor het jong zorgt.

De pups bleken alle drie bij controle te zijn afgevallen. Dat is een teken dat ze niet gezoogd worden en er dus geen moeder meer voor ze zorgt. Omdat ze nog veel te jong zijn om het alleen te redden, zijn ze meegenomen naar de opvang. Ze krijgen de eerste tijd zalmpap, ter vervanging van zeehondenmelk. Ze worden voorlopig nog binnen verzorgd en zijn door de ramen te bekijken.

Een pasgeboren zeehond die in de opvang belandt, wordt daar 2-3 maanden verzorgd. Omdat hier aanzienlijke kosten mee zijn gemoeid, biedt Ecomare de pups ter adoptie aan. Abby is al geadopteerd, Bo kan collectief geadopteerd worden. Aan een collectieve adoptie kunnen maximaal 100 mensen meedoen, voor eenmalig € 60,-. De adoptanten krijgen wekelijks foto’s, filmpjes en updates van Bo, tot het moment dat zij teruggaat naar zee. Op de website van Ecomare is hier meer informatie over te vinden: ecomare.nl/adopteereenpup.

[Laafsekikker]

Groot zeegras in aquarium Ecomare
Voor het eerst leven er echte planten in het Zeeaquarium van Ecomare. In het zogenaamde zeelaboratorium-aquarium is afgelopen week groot zeegras geplant. De Waddenzee bevatte vroeger uitgestrekte velden van deze ondergedoken zeewaterplant. De laatste jaren wordt er door verschillende organisaties hard aan gewerkt om de plant terug te krijgen in de Waddenzee.
Velden met groot zeegras horen in een rijke Waddenzee thuis. In een optimale situatie bestaat de wadbodem uit een veelzijdig mozaïek van zand, slib, schelpen, keien, mosselbanken, zeegrasvelden, oesterbanken en andere structuren, zodat elke (dier)soort er zijn ideale habitat kan vinden. Door grootschalige bodemberoering, overbevissing, ziektes en plagen, is een deel van de gewenste structuren tegenwoordig verdwenen of geminimaliseerd. Dat geldt bijvoorbeeld voor de zeegrasvelden, die sinds de jaren 30 van de vorige eeuw bijna helemaal zijn verdwenen.

Op initiatief van Natuurmonumenten, de Rijksuniversiteit Groningen en het NIOZ is het project Waddenmozaïek opgezet, waarin mogelijke herstelmaatregelen van zo’n bodemmozaïek worden onderzocht. PhD-student Katrin Rehlmeyer is een van de onderzoekers die werken aan herstelmaatregelen voor groot zeegras. In de klimaatkamers van de Rijksuniversiteit Groningen groeien de uit Denemarken gehaalde planten al twee jaar voorspoedig. Deze planten worden gebruikt om nieuwe velden in zee aan te leggen. Katrin benaderde Ecomare met de vraag of er belangstelling was om te kijken of de plant ook in het Zeeaquarium kon groeien.
Jarco Havermans, marien bioloog en dierverzorger bij Ecomare, was meteen enthousiast: “Dit geeft ons de kans om mensen nog meer te vertellen over de ecologie in de Waddenzee. Het is leuk en interessant voor onze bezoekers en voor ons een mooie uitdaging om juiste omstandigheden voor de planten te realiseren.” Die omstandigheden bestaan in elk geval uit een flinke laag zanderige bodem waar de planten in kunnen wortelen, voldoende licht en de benodigde nutriënten. Jarco: ”We gaan ervan uit dat het water in onze aquaria genoeg nutriënten bevat. Het is tenslotte gewoon gefilterd zeewater. De eerste dagen voegen we voor de zekerheid wat speciaal onderwaterplantenbemesting toe.”

In het aquarium met het groot zeegras bij Ecomare leven naast de planten vooralsnog alleen steurgarnalen en alikruiken. Zij zijn erbij gedaan om een eventuele algengroei in toom te houden. Dieren als vissen, krabben of zeesterren zouden met hun uitwerpselen een nutriëntenoverschot kunnen veroorzaken. Daar zal dus voorzichtig mee geëxperimenteerd moeten worden. In elk geval krijgen de planten nu eerst de kans om aan te slaan.

[Laafsekikker]

Haringparty bij Ecomare

Voor de dieren bij Ecomare is het eigenlijk elke dag feest. De zeehonden, vogels en dieren in het Zeeaquarium worden dagelijks verwend door de dierverzorgers. Deze zomer heeft Ecomare twee extra feestelijke dagen: op 24 juli en 14 augustus is het namelijk Haringparty voor de dieren! Kom je het meevieren?

Kilo’s haring
Er gaan dagelijks heel wat haringen doorheen bij Ecomare. De zeehonden in de vaste groep eten per dier wel 3-5 kilo en ook de vogels, opvangzeehonden en dieren in het Zeeaquarium eten vis. De jonge zeehonden in de opvang eten inmiddels allemaal haring. Ze kregen de eerste week in de opvang zalmpap, omdat ze nog afhankelijk waren van moedermelk. Maar inmiddels zijn de pups al echte viseters geworden.

Haringparty voor de dieren
In tegenstelling tot de meeste kinderen, mogen zeehonden wél spelen met eten. Hiervoor verstoppen de dierverzorgers haringen in objecten. De dieren moeten er dan echt hun best voor doen. Of wat dacht je van vishappen? Haringen aan een lijn boven het water…de zeehonden moeten springen en goed mikken tegelijk! Op de Haringparty’s op 24 juli en 14 augustus worden ook de zeevogels en opvangzeehonden met een presentatie gevoerd. De tijden zijn te vinden in de agenda op de website.

Spelletjes voor bezoekers
In de zomervakantie is het zeelaboratorium geregeld open en zijn er vaak educatieve activiteiten in het museum. Tijdens de Haringparty’s is er extra veel te doen, natuurlijk alles met het thema ‘haring’. Er is een letterspeurtocht, je kunt haring vissen, een megaharingpuzzel leggen en een haring kleuren. Op 24 juli vertelt conservator Arthur Oosterbaan over het leven van de haring. Deze vis is zoveel meer dan goed voedsel! Kijk voor de tijden van de activiteiten in de agenda op de website.

Tot ziens bij Ecomare
Naast de dieren zijn de tentoonstellingen bij Ecomare ook een goede reden om op bezoek te komen. Om de indrukwekkende skeletten van aangespoelde walvissen te zien, je te verdiepen in Werelderfgoed Waddenzee of te ontdekken waar zeeonderzoekers allemaal aan werken. Er zijn zoveel redenen om een bezoek aan Ecomare deze zomer in je programma op te nemen!

[Laafsekikker]

Ecomare brengt opgevangen doornhaai naar zee

Dit doen we niet elke dag: dierverzorger Jarco Havermans heeft zondag een doornhaai (Squalus acanthias) teruggebracht naar zee! De vis belandde twee jaar geleden als bijvangst in een visnet. De visserman zag dat het dier beschadigd was geraakt door het net en bracht hem naar Ecomare. Nu de opvangtermijn afloopt en de vis hersteld is, is hij teruggebracht naar zijn natuurlijke omgeving.

Ecomare heeft niet alleen een ontheffing voor het opvangen van wilde zoogdieren en vogels van Texel, ook vissen kunnen er tijdelijk worden verzorgd. Een voorbeeld hiervan zijn de zeepaardjes die de laatste jaren overwinteren in het Zeeaquarium van het centrum en de maanvis die er eerder opgevangen is geweest. De doornhaai was ook een opvangvis. Inmiddels is de vis hersteld van zijn verwondingen en kon hij weer terug naar zee.

Doornhaaien danken hun naam aan de stekels die ze hebben aan de basis van beide rugvinnen. De stekels zijn giftig, ook voor mensen, en dienen als afweermechanisme. Doornhaaien hebben een stompe snuit, een grijs- tot bruinkleurige rug met witte vlekken en een crèmekleurige buik. Ze kunnen meer dan een meter lang worden. Doornhaaien zijn pelagische vissen: ze leven vrijzwemmend wat hoger in het water, in tegenstelling tot bijvoorbeeld hondshaaien, die op de bodem leven. De doornhaai van Ecomare was een mannetje van bijna 90 cm. Vissen groeien hun hele leven door en doornhaaien kunnen zo’n 75 jaar oud worden en meer dan een meter lang.

De doornhaai is een van de elf haaiensoorten die in de Noordzee leven. Haaien zijn erg gevoelig voor overbevissing. Doornhaaien zijn hierop geen uitzondering. Het duurt lang voor ze de reproductieve leeftijd hebben bereikt; doornhaaien zijn pas geslachtsrijp als ze tussen de 70 en 90 cm lang zijn. Daarbij is de draagtijd van de vrouwtjes heel lang: twee jaar. Doornhaaien worden ook nog eens commercieel verkocht, en staan op het menu als rotspaling of zeepaling. Dit alles bij elkaar zorgt ervoor dat de soort de status ‘kwetsbaar’ heeft.

Haaien kennen drie voortplantingsstrategieën: eierleggend, eierlevendbarend en levendbarend. De doornhaai is eierlevendbarend. Dat betekent dat het bevruchte ei zich in het lichaam van de vrouwtjesvis ontwikkelt. Dierverzorger Jarco Havermans: “Ik hoop dat onze haai zijn bijdrage aan een toename van de populatie kan leveren. Haaien zijn heel bijzondere vissen en een oeroude groep. Alle reden om er zuinig op te zijn!”

[Laafsekikker]

‘Bij mij thuis’ bij Ecomare
Ecomare trekt het thema van de kinderboekenweek, Bij mij thuis, door naar de herfstvakantie. In een speurtocht door het museum en langs de dieren ontdekken kinderen meer over het ‘thuis’ van zeehonden, vogels, vissen, walvissen en andere zeedieren. Over het vroegere thuis van de duinbewoners van Texel gaat de activiteit ‘Leven in een Plaggenhut’. En natuurlijk zijn er verschillende mogelijkheden om het thuis van planten en dieren te beleven met een buitenprogramma.

Speurtocht
De zee zit vol leven. Van microscopisch kleine planten en dieren tot reuzen als walvissen. In die grote zee vinden ze allemaal een eigen thuis, waar aan hun specifieke wensen en behoeftes wordt voldaan. De speurtocht leidt je langs allerlei diersoorten en laat je ontdekken hoe hun thuis eruit ziet.

Wat doet een Zeehondenwachter?
Een deel van het werk van onze dierverzorgers vindt plaats op het strand. Als een zeehond zichzelf kan redden, nemen ze hem natuurlijk niet mee. Dagelijks vertelt een dierverzorger hoe ze bepalen of een zeehond opvang nodig heeft en dus een tijdelijk thuis krijgt in Ecomare.

Plaggenhut
In het Duinpark, grenzend aan het terras van Ecomare, staat een plaggenhut. De oma van Ecomare-medewerker Ingrid woonde tot haar zesde jaar in zo’n zelfgebouwd duinhuisje. Met haar ouders en vijf broertjes en zusjes. Nog maar een eeuw geleden! Neem een kijkje in de plaggenhut en luister naar de verhalen over het leven als duinboer.

Naar buiten
In de herfstvakantie is er ruime keuze aan excursies en buitenprogramma’s voor gezinnen. Ga met een gids de natuur in en begeef je in het thuis van de planten en dieren die daar leven. Kijk op ecomare.nl bij excursies voor het aanbod en maak je keuze!

[Laafsekikker]

Veel meldingen bij Ecomare door massastranding zeevogels

Ecomare krijgt op het moment dagelijks tientallen telefonische meldingen van dode zeevogels binnen. Wie nu op Texel over het strand loopt, zal het ook niet ontgaan: er liggen opvallend veel kadavers van zeekoeten en alken in het zand. Dit is langs de hele Nederlandse kust het geval. Wat veroorzaakt de massale sterfte onder deze zeevogels?

De vogels zijn allemaal broodmager en door verhongering omgekomen. Zeevogelonderzoeker Kees Camphuijsen van het NIOZ noemt het aandeel alken ten opzichte van de zeekoeten opvallend: 5 tegen 4. Normaal zijn alken veel later in het jaar, in de winter, in de zuidelijke Noordzee aanwezig. Massale strandingen van verhongerde zeevogels komen vaker voor, maar bij alken ligt het hoogtepunt hiervan normaal in januari/februari.

Een enkele vogel wordt nog levend gevonden en naar de opvang gebracht. Helaas zijn deze vogels in de regel zoveel vermagerd, dat ze niet meer te helpen zijn. In zo’n geval is euthanasie de enige optie. Een nare taak voor de dierverzorgers van Ecomare.

Vroeger was vervuiling met stookolie vaak de oorzaak van dit soort massale strandingen. Sinds ongeveer 2005 komen olievlekken in de Noordzee nog nauwelijks voor. Verhongering hangt samen met het aanbod aan vis. Kees Camphuijsen is niet verbaasd over het feit dat zeevogels verhongeren, maar wel dat het nu bij deze alkachtigen zo vroeg in de herfst gebeurt, bij rustig weer. Hij signaleert de laatste tijd vaker afwijkende verschijnselen in de Noordzee en wijt deze, elk geval deels, aan de abnormale temperaturen in zee.

[Laafsekikker]

Ecomare krijgt zeehondendummy dankzij Rabo ClubSupport
De uitslag van de Rabo ClubSupport-actie is bekend! Bij deze jaarlijkse actie van de Rabobank ter ondersteuning van clubs, verenigingen en stichtingen, kon er ook op Ecomare gestemd worden. Ecomare is heel blij met de ruim duizend Euro die de actie heeft opgeleverd. Het geld gaat besteed worden aan de aanschaf van een levensechte zeehondendummy.

Waarom heeft Ecomare behoefte aan een nagemaakte zeehond? Directeur Marion Barth vertelt: “In het Zeehondenakkoord, dat we met alle opvangcentra hebben ondertekend, is onder meer afgesproken om voorlichting te geven over het werk van de zeehondenwachters. Dat gaat om het beoordelen van de situatie van een zeehond op het strand. Bij ons wordt dit gedaan door de dierverzorgers, elders in Nederlands zijn het opgeleide vrijwilligers. Het is belangrijk dat het Nederlandse publiek van hun bestaan weet en vertrouwt op hun expertise. De dummy wordt gebruikt bij de voorlichting hierover.”

De zeehondendummy kan bij Ecomare ook ingezet worden bij het educatieve familieprogramma ‘Zeehond Binnenste Buiten’ en bij uitleg over de zeehond in het museum. Er is een prototype beschikbaar, dat nog op enkele punten wordt aangepast. Ecomare heeft de verbeterde dummy besteld en krijgt daarmee een levensecht model van een jonge gewone zeehond in bezit. Een prachtige aanvulling op het educatief materiaal van het centrum!

[Laafsekikker]

Geboren bij Ecomare
Tot grote verrassing van de dierverzorgers van Ecomare waren ze onlangs getuige van een geboortegolf. Een opgevangen egel begon voor hun ogen opeens te werpen, een unieke gebeurtenis! Van de zeven piepkleine egels is er eentje overleden, maar de andere zes doen het prima. Gelukkig is de moederegel kerngezond en kunnen de kleintjes gewoon bij haar drinken. De hoogzwangere moeder belandde in de opvang doordat ze klem zat in een hek. Nu zal ze voorlopig moeten blijven met haar kroost.

Als een egel zich probeert te wringen door een raster waar hij niet doorheen past, komt hij makkelijk klem te zitten. De stekels werken namelijk wel mee als het dier naar voren beweegt, maar in zijn achteruit blijven de stekels haken. Toen de dierverzorgers van Ecomare onlangs bij een egel werden geroepen die klem zat in een hek, zat er dan ook niks anders op dan een spijl van het hek los te knippen om het dier te bevrijden. Voor de zekerheid werd de egel voor controle meegenomen naar de opvang.
In de opvang bleek de egel een gezond vrouwtje te zijn. Ze zou dan ook snel weer worden uitgezet in een geschikt gebied, maar toe begon ze opeens te werpen. Aangezien niet bekend is of en waar ze een geschikte verblijfplaats heeft, zit Ecomare voorlopig aan dit egelgezin vast. Buiten vrijlaten zou het doodsvonnis voor de kleine egeltjes betekenen. Het is sowieso ontzettend laat in het jaar om nu nog een nest te krijgen, dus mogelijk is deze toevallige gebeurtenis de redding van de jongen.

De dierverzorgers laten het prille gezin zoveel mogelijk met rust. De eerste week waren de kleine egeltjes nog heel kwetsbaar, maar ze ontwikkelen zich snel. Hun stekeltjes zijn uitgehard en naar verwachting gaan hun oogjes ook binnenkort open. De egels zullen in een opvangcentrum moeten overwinteren. Hoe lang ze bij Ecomare blijven is nog niet bekend. Waarschijnlijk worden ze ergens de komende maanden overgeplaatst naar een ander opvangcentrum. Ecomare verzorgt in principe namelijk alleen de eerste opvang voor kleine zoogdieren die op Texel worden gevonden

[Laafsekikker]

Ecomare verwelkomt 250.000ste bezoeker

De familie Feenstra-Kuiper uit Haarlemmerliede werd vandaag, bij binnenkomst in Ecomare, getrakteerd op een tasje vol producten uit de winkel van het centrum. Zij waren namelijk de 250.000ste bezoeker! Ze kregen het tasje uit handen van facilitair directeur Anneke Schrama.

Het gezin was voor een dagje naar Texel gekomen. “Een uurtje rijden” volgens de vader van het gezin. Toch was het lang geleden dat ze op het eiland waren geweest. Deze herfstvakantie kwam het er dan toch eindelijk van. En dan kan een bezoek aan Ecomare natuurlijk niet op je programma ontbreken!

Anneke Schrama is tevreden over het bezoekersaantal: “Ecomare zit momenteel 6,5% boven het begrote aantal bezoekers. We merken goed dat we ook een slechtweervoorziening zijn: op regenachtige vakantiedagen zoeken mensen toch een binnenactiviteit. Maar gelukkig komen ze ook bij mooi weer, want er is buiten ook genoeg te zien en te doen.” Een vergelijking met de voorgaande jaren is lastig, omdat er toen corona-maatregelen van kracht waren.

Ecomare verwacht volgende week nog een positief effect van de Belgische herfstvakantie en rekent daarna op een rustige tijd tot de kerstvakantie. “Dan komen er klussen aan bod waar we nu geen tijd voor hebben”, aldus Anneke.

[Laafsekikker]

Doggers uitgenodigd voor opening bij Ecomare

Ecomare nodigt iedereen met de naam Dogger uit voor de feestelijke opening van de nieuwe tentoonstelling ‘Doggerland’, op donderdag 16 november. Op de verdieping boven de permanente tentoonstelling Wonderlijk Wad wordt momenteel de tentoonstelling ‘De Kraak’ vervangen door ‘Doggerland’. Voor deze tijdelijke tentoonstelling die een jaar te bezichtigen blijft, keert een oude bekende terug naar het museum: het levensechte model van de wolharige neushoorn.

In de prehistorie maakte Texel deel uit van een enorme vlakte die tot Engeland liep. Deze vlakte, waar nu de zuidelijke Noordzee ligt, werd Doggerland genoemd. Er liepen grote zoogdieren zoals mammoeten, reuzenherten en wolharige neushoorns. De mensen die er woonden, jaagden op die dieren en maakten werktuigen van de botten en geweien. Restanten van deze verdwenen wereld worden nog altijd opgevist en gevonden. Het verhaal van Doggerland wordt in de tentoonstelling verteld aan de hand van deze vondsten.

Doggerland is een reizende tentoonstelling, gemaakt door het Rijksmuseum van Oudheden. Bij Ecomare wordt de opstelling aangevuld met een vitrine met vondsten van Texelse verzamelaars. Er is nóg een link naar Texel: Dogger is een bekende naam op het eiland. Daarom nodigt Ecomare iedereen die Dogger heet uit om op donderdag 16 november om 16 uur de opening bij te wonen. De Doggers die in de Texelse telefoongids staan, hebben een uitnodiging thuis ontvangen. Wie wel de naam draagt maar geen papieren uitnodiging heeft, kan dit bericht als uitnodiging beschouwen.

De tentoonstelling Doggerland is georganiseerd binnen het project Onder Ons van het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) en de VriendenLoterij. Dankzij genereuze steun van de VriendenLoterij kan het RMO in samenwerking met 10 Nederlandse musea de rijkscollectie archeologie in de periode 2023 – 2027 door Nederland laten reizen, met als doel om zoveel mogelijk mensen in Nederland de kans te geven deze rijkscollectie in hun eigen regio te bewonderen.

 

[Laafsekikker]

Tentoonstelling Doggerland bij Ecomare geopend

Ecomare heeft een nieuwe, tijdelijke tentoonstelling: Doggerland. Het is een reizende tentoonstelling die bij Ecomare een eigen, Texels tintje heeft gekregen. Doggerland neemt de bezoeker mee naar het verleden van de Noordzee, toen hier geen zee was maar land. In het steppelandschap tijdens de ijstijden leefden grote zoogdieren én mensen. Fossiele botten en vondsten van prehistorische gereedschappen en gebruiksartikelen illustreren het verhaal van deze verdwenen wereld in de tentoonstelling in Ecomare.

Tijdens de ijstijden in het pleistoceen kon je van hier naar Engeland lopen. Over de steppe waar wolharige mammoeten, wolharige neushoorns, wisenten, wolven en beren de dienst uitmaakten. De eerste mensachtigen verschenen een miljoen jaar geleden, later kwamen de Neanderthalers. Nog later, zo’n 16.000 jaar geleden, moderne mensen. Hun werktuigen van botten, gewei en steen zijn te zien in de tentoonstelling.

De vaste tentoonstelling van Ecomare behandelt vooral het heden en mogelijke toekomst van de Noordzee. In Doggerland kunnen bezoekers van Ecomare nu ook het verleden ervan ontdekken. Doggerland past daardoor prachtig in het aanbod van het museum. Conservator Arthur Oosterbaan is enthousiast over de Texelse aanvullingen: “We tonen in een aparte vitrine vondsten uit privécollecties van Texelse verzamelaars. Het levensechte model van een wolharige neushoorn uit de collectie van Ecomare is een blikvanger in de tentoonstelling. Samen met de fossiele botten van grote ijstijdzoogdieren illustreert hij de dierenrijkdom van Doggerland.”

De meeste dieren van Doggerland zijn inmiddels uitgestorven. Dit geldt ook voor de vroege menselijke bewoners, zoals de Neanderthalers. Ongeveer 8000 jaar gelden verdween Doggerland definitief onder de golven. Arthur Oosterbaan: “Als ik bedenk hoe Doggerland ten onder is gegaan, vraag ik mij af hoe het zal gaan met ons land.”

Voor de opening van Doggerland waren Texelaars met de naam Dogger uitgenodigd. De tentoonstelling werd geopend door kunstenaar Door Dogger. Door maakt kunst van moderne, plastic aanspoelsels die zij op het strand vindt. Een deel van de fossielen die in de tentoonstelling te zien zijn, zijn ook gevonden op het strand. Ze zijn voornamelijk door zandsuppleties op het strand terechtgekomen. De meeste Doggerlandvondsten zijn opgevist door vissers.

Doggerland blijft een jaar te bezichtigen bij Ecomare. De tentoonstelling is georganiseerd binnen het project Onder Ons van het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) en de VriendenLoterij. Dankzij genereuze steun van de VriendenLoterij kan het RMO in samenwerking met 10 Nederlandse musea de rijkscollectie archeologie in de periode 2023 – 2027 door Nederland laten reizen, met als doel om zoveel mogelijk mensen in Nederland de kans te geven deze rijkscollectie in hun eigen regio te bewonderen.

[MennoPebesma]

We hebben er twee jan-van-genten bij ! Ze komen uit een Duitse dierentuin. Onze jan-van-genten hebben een belangrijke taak: ze stellen soortgenoten die in de opvang komen op hun gemak Dat bevordert hun herstel. Lees er meer over in Yerko's weblog: https://www.ecomare.nl/verdiep/blog/gas ... -vleugels/

Bron: Facebook Ecomare

[Laafsekikker]

Eerste pup in opvang Ecomare

Een kleine grijze zeehond met gemene wonden in haar rug en geen moeder in de buurt: deze pup had hulp nodig! Waarschijnlijk is ze gegrepen door een soortgenoot die het niet goed met haar voor had. Ze heeft nog haar witte geboortevacht, dierverzorger Hilde Smit van Ecomare schat dat ze zo’n tien dagen oud is. Eenmaal in de opvang wilde ze alleen maar slapen; ze was doodmoe.

Grijze zeehonden worden geboren met lange, witte haren. Deze beginnen ze na de zoogperiode te verliezen. Bij grijze zeehonden duurt de zoogtijd ongeveer drie weken. Van een jong die al aan het verharen is, kan dus aangenomen worden dat hij ouder is dan drie weken en geen moederzorg meer nodig heeft. Het kleintje dat nu in de opvang van Ecomare is beland, is nog niet aan het verharen. Omdat ze nog afhankelijk is van moedermelk, krijgt ze de eerste dagen zalmpap. Dit is een goede vervanger voor zeehondenmelk.

Mannelijke grijze zeehonden staan erom bekend dat ze zich agressief kunnen gedragen tegenover pups. Er komt zelfs kannibalisme voor bij deze soort. Waarschijnlijk is de pup die nu in de opvang van Ecomare wordt verzorgd, gebeten door een soortgenoot. De pup wordt voorlopig in de quarantaine verzorgd. Binnen, en met vloerverwarming onder de tegels, kan ze al haar energie besteden aan haar herstel en aan het groeien. Bezoekers van Ecomare kunnen haar door de ramen bekijken. Als ze zo’n 15 kilo weegt, wordt ze naar een buitenbassin verplaatst. De pup is geadopteerd door het bedrijf Transitio dat haar Flow heeft genoemd.

Op het strand liggen momenteel nogal wat pups van de grijze zeehond die geen hulp nodig hebben. Dit zijn veelal jongen die al gespeend zijn. Zij zijn in een fase van hun leven waarin ze in hun eentje op het droge liggen, verharend en interend op hun vetreserves. Door de storm van afgelopen weekend zijn deze pups van de zandbank afgespoeld en op het strand terechtgekomen.

De dierverzorgers van Ecomare houden de dieren op het Texelse strand in de gaten en roepen iedereen op om ruim afstand te houden. De pups zien er schattig uit met hun pluizige vacht, maar zijn dat allerminst. Bovendien kan verstoring ertoe leiden dat ze het water in gaan, terwijl ze daar nog helemaal niet klaar voor zijn. Het devies is dan ook: kijk en geniet van een afstand. Een verrekijker is daarbij een goed hulpmiddel. Zie je een jonge zeehond op het strand, bel dan de locatie door naar Ecomare via 0222-317741.

 

[Laafsekikker]

Skelet aangespoelde griend naar Ecomare

Begin december spoelde er een dode griend aan op de Vliehors. Hierop hebben de conservatoren van Ecomare, Pierre Bonnet en Arthur Oosterbaan, laten weten dat zij het skelet van deze grote dolfijnachtige graag in de collectie willen opnemen. Bij Ecomare worden skeletten van op en rond Texel gestrande walvissen en dolfijnen getoond en de griend ontbrak nog. De wens is gehonoreerd: nadat het dier is onderzocht, gaat het skelet naar Ecomare.

Bij het stranden van een walvisachtige gaat er een heel protocol in werking. Het nationale strandingsnetwerk wordt op de hoogte gebracht en het kadaver gaat zo snel mogelijk naar de Universiteit Utrecht voor onderzoek naar de doodsoorzaak. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door pathologen van de faculteit Diergeneeskunde onder leiding van Lonneke IJsseldijk.

De griend, een vrouwtje, bleek ernstig ziek te zijn geweest. De pathologen constateerden diverse ontstekingen, waaronder hersenvlies- en longontsteking. Ook had het dier een heel slecht gebit en afwijkingen aan haar gehoororganen. Al met al geen wonder dat ze is overleden. De onderzoekers hebben weefsel afgenomen om op kweek te zetten en verder te onderzoeken. Mardik Leopold van Wageningen Marine Research is speciaal geïnteresseerd in het dieet van zeedieren en zal de maaginhoud onderzoeken.

Het kadaver is inmiddels opgehaald door preparateur Mickel van Leeuwen, die het skelet in opdracht van Ecomare zal prepareren. Het kost enkele maanden voor de botten schoon zijn en ook het in elkaar puzzelen van het skelet is nog een hele klus. Het zal dan ook nog wel even duren voor het skelet bij Ecomare te zien is.

Grienden komen op het noordelijk halfrond voor in de Noordelijke Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee. In de Noordzee wordt de soort slechts sporadisch gezien. Het aanspoelen van een griend is in Nederland een zeldzaamheid; het is de afgelopen dertig jaar maar zeven keer eerder voorgekomen.

[Laafsekikker]

Dwergvinvis met zeldzame scoliose bij Ecomare

Ecomare heeft een nieuwe aanwinst in het museum: het skelet van een jonge vrouwelijke dwergvinvis. Deze vier meter lange walvis werd in juli 2019 dood aangetroffen op het Texelse strand. Er bleek een heel verhaal achter schuil te gaan. De pathologen van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht ontdekten dat het dier twee keer een grote klap moet hebben gehad. De tweede werd haar fataal.

Toen de walvis werd gevonden, besloot Ecomare het geraamte in de collectie op te nemen. Maar eerst ging het dier naar Utrecht om bij de faculteit Diergeneeskunde te worden onderzocht. Daar bleek dat de ongelukkige jonge vrouwelijke dwergvinvis een ernstige vergroeiing in haar wervelkolom had. Volgens de pathologen waarschijnlijk het resultaat van een aanvaring door een schip. Het dier had de klap overleefd, maar er wel een zeer zeldzame scoliose aan overgehouden. Het onderzoek resulteerde in een artikel in Scientific Reports van het gerenommeerde wetenschappelijke blad Nature.

De dwergvinvis is uiteindelijk door een nieuwe klap overleden. Dit concluderen de onderzoekers uit de bloedingen en zwelling in de spierlaag op de rug, in het ruggenmerg en brein die ze aantroffen bij de sectie. Opnieuw is een aanvaring met een schip de meest waarschijnlijke verklaring.

De scoliose heeft de walvis waarschijnlijk gehinderd in haar functioneren. Het is goed mogelijk dat ze daardoor moeite had met zwemmen en duiken. Het feit dat ze mager was, duidt in elk geval op voedingsgebrek. Ze woog 530 kilo, wat weinig is voor een walvis van vier meter. De bereikte leeftijd van de dwergvinvis wordt tussen een half jaar en vier jaar geschat.

Het skelet van de dwergvinvis heeft een plekje gekregen in het Zeeaquarium van Ecomare. Het hangt bij het levensechte model van een dwergvinvis, zodat meteen duidelijk is hoe zo’n dier er in werkelijkheid uitziet. De scoliose is pijnlijk zichtbaar in de wervelkolom van het skelet.

[Laafsekikker]

Lezing Doggerland bij Ecomare

Ecomare organiseert een serie winterlezingen, geïnspireerd op de tijdelijke tentoonstelling Doggerland. De eerste lezing is op dinsdag 9 januari, in het restaurant van Ecomare. Aanvang 20 uur, de deur is open vanaf 19.45. De entree bedraagt € 5,- inclusief koffie/thee in de pauze.

De tentoonstelling  Doggerland gaat over de periode, tienduizenden jaren geleden, dat de Noordzee grotendeels droog lag. Het steppegebied dat we nu Doggerland noemen, is zo’n 8000 jaar geleden definitief onder de golven verdwenen. De huidige Doggersbank bleef het langste droog, maar werd uiteindelijk ook overspoeld.

Op 9 januari wordt de lezing verzorgd door bioloog dr. Bram Langeveld, conservator van het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam. Hij zal vertellen over het leven in het Noordzeegebied in de laatste ijstijd, toen Doggerland de verbinding vormde tussen Engeland en het vaste land. Bram Langeveld is een groot deskundige op het gebied van fossielen van uitgestorven zoogdieren en kan boeiend vertellen. Bram is een bekende van Texel: hij heeft meerdere keren bij de bottenberg als deskundige op het Havenvistijn gestaan.

Aanmelden voor de lezing is niet nodig. De deur van Ecomare gaat om 19.45 uur open, de lezing begint om 20 uur. Entree bedraagt € 5,-.

 

[Laafsekikker]

Een werktuig uit de prehistorie

Heel toevallig: net nu er bij Ecomare een tentoonstelling over Doggerland te zien is, wordt er een werktuig uit die tijd op het strand gevonden! Op 29 december trof Jonas Wachtel uit Recklinghausen, Duitsland bij paal 9 een bewerkt stuk hertengewei aan. Hij herkende het als iets bijzonders en bracht het naar Ecomare.

Het stuk gewei lag op conservator Arthur Oosterbaan te wachten toen hij terugkwam van vakantie. Arthur kwam na uitgebreide bestudering van het object tot de conclusie dat het een halfafgemaakte geweibijl betrof. De maker, een Doggerlandbewoner die waarschijnlijk tussen 9000 en 5000 jaar geleden leefde, heeft zijn werk niet afgemaakt. Het is wel duidelijk dat er aan beide kanten geboord is, maar het boren is niet doorgezet; er is geen volledige gat gemaakt.

Het werktuig is afkomstig uit de tijd dat Doggerland nog niet helemaal in zee was verdwenen. Uit deze periode worden wel vaker geweibijlen gevonden, gemaakt van een edelhertgewei. Ze hebben een kenmerkend boorgat en een schuin afgekapte bovenkant. Ze werden als hak gebruikt, bij het werk op het land. In de tentoonstelling Doggerland is een (nagemaakt) voorbeeld van een geweibijl te zien.

Jonas heeft het geweistuk in bruikleen gegeven, zodat bezoekers van Ecomare het kunnen bekijken en experts het kunnen onderzoeken. Arthur is enthousiast over de vondst: ”Juist doordat het een halffabrikaat is, is hij heel bijzonder. Zoiets is nog niet eerder gevonden. Wat zal er gebeurd zijn waardoor deze geweibijl nooit is voltooid?”

[Laafsekikker]

Lezing over de mensen van Doggerland bij Ecomare

In de lezingenserie die Ecomare deze winter organiseert, is dinsdag 23 januari de beurt aan prof.dr. Luc Amkreutz. De lezing van Amkreutz, conservator collectie Prehistorie van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, heet ‘Doggerland, verdwenen wereld in de Noordzee’. De lezing begint om 20 uur, de deur is open om 19.45. Entree € 5,- inclusief koffie/thee in de pauze.

De naam Doggerland wordt gebruikt voor het hele gebied wat nu de Noordzee is. Dit gebied heeft in de afgelopen miljoen jaren verschillende gedaantes gekend. In de ijstijden was er een toendralandschap: koud, winderig en droog. In de periodes tussen de ijstijden werd het klimaat steeds warmer, zelfs tot subtropisch aan toe. De plantengroei werd in deze periodes weelderig, er kwamen wetlands en brede rivieren. Al die tijd bewoonden verschillende mensachtigen het gebied.

Na de laatste ijstijd, zo’n 14.000 jaar geleden, begon Doggerland te ‘verdrinken’. Door de temperatuurstijging kwam er veel water vrij uit de ijsmassa’s in het noorden en stroomde de Noordzee vol. Doggerland werd een eiland in de Noordzee. Ongeveer 8000 jaar geleden was ook het eiland overstroomd en lag Doggerland definitief onder de golven.

Prof. dr. Luc Amkreutz vertelt over de verschillende mensachtigen die het gebied bewoond hebben en hoe zij leefden in het constant veranderende landschap. Amkreutz illustreert zijn verhaal met vele vondsten.

 

[MennoPebesma]

Een schildpad op het strand, dan kijk je wel even raar op Het overkwam vandaag een paar strandwandelaars. Het bleek om een onderkoelde, jonge dikkopschildpad te gaan. Een prachtig dier! Hij blijft een nachtje bij ons, morgen brengen we hem naar de opvang in Diergaarde Blijdorp waar meer van deze schildpadden opgevangen zijn. Lees er meer over op de website: https://www.ecomare.nl/verdiep/nieuws/z ... -op-texel/
#Texel #schildpad

Bron: Facebook Ecomare